Wat wil jij, liever creëren dan repeteren? En wat is het echte verschil? In verschillende kunstvormen zoals de muziek zie je goed het verschil. Muzikanten die hard repeteren op muziekstukken kunnen ver komen. Sommigen improviseren liever en komen daarmee ook ver. Hoewel je improviseren ook kunt leren door technieken toe te passen en te repeteren, zie ik improvisatie als de ultieme creatie, vaak grenzend aan magie.
In andere disciplines vinden ook repetitie en creatie plaats. Wie begint met werken, leert eerst allerlei vaardigheden om een bepaalde baan aan te kunnen. En na jaren is er ruimte om te gaan creëren, om zelf met ideeën te komen. Maar vaak schikt de werknemer zich dan in opgelegde procedures, volgt de routine en de waan van de dag. Zijn organisaties vergeten dat werken ook een creatief proces is?
20 jaar geleden concludeerden adviseurs al dat Nederlandse organisaties in het gebruik van creatieve technieken voor het oplossen van problemen, vrij behoudend zijn. Het werd als een kostenpost gezien, men wilde vasthouden aan bestaande technieken, met soms een keer een brainstormsessie. Bedrijfsprocessen moesten efficiënt en volgens bepaalde procedures gebeuren (Hanna Nathans, 2000). Dit paste in het korte termijn denken van de oude economie.
Hoe zou dat anno 2018 zijn, nu Nederland bij de top van innovatielanden hoort? Leren we van de groeiende creatieve industrie? De vele succesvolle nieuwe bedrijven die creativiteit hoog in het vaandel hebben, zouden een voorbeeld moeten zijn voor de gevestigde traditionele bedrijven en organisaties? Succesvolle bedrijfsmodellen zoals die van Greenpoint en Coolblue zouden massaal gekopieerd moeten worden.
Mijn indruk, na gesprekken met werknemers, is dat het gross van de traditionele organisaties nog werkt volgens traditionele waarden en processen met weinig ruimte voor creatieve en innovatieve ideeën van medewerkers. Wat is hiervan de oorzaak als creativiteit voor vernieuwing zo hard nodig is? Is er onvoldoende creativiteit bij medewerkers? Of wordt de creativiteit niet geprofileerd of gezien?
De oorzaak ligt m.i. niet bij de werknemer zelf. De mens is van nature een creatief wezen. Helaas zorgt de omgeving er na de eerste levensjaren voor dat authentieke creativiteit doorgaans wordt onderdrukt.
Organisaties doen er nog een schepje bovenop met rigide procedures en werkzaamheden zodat resultaten en de korte termijn beter voorspelbaar zijn voor stakeholders. Dit had grote negatieve gevolgen in de oude economie:
Waarom is dit anno 2017 niet wezenlijk veranderd in organisaties? Het antwoord hierop heb ik niet, maar ik zie wel dat de interne drijfveren bij professionals aan het veranderen zijn.
Creativiteit is voor de mens een levensvervullende noodzaak en net zo belangrijk als voedsel, een dak boven je hoofd en een inkomen verwerven. Je moet het koesteren, aanboren, verder ontwikkelen en de ruimte geven. Als je het de mens onthoudt, kan hij niet meer floreren of goed functioneren.
Voor iedere organisatie is de mens essentieel, het belangrijkste kapitaal. Als creativiteit voor de méns zo essentieel is, is het ook essentieel voor een organisatie.
‘Om het leven echt waardevol te maken is de afwezigheid van honger en armoede niet genoeg; we hebben ook een positief doel nodig. Want wat heeft het leven anders voor zin? Een antwoord op die vraag, aldus Mihaly Csikszentmihalyi, (schrijver van oa Flow in werk) ‘is creativity: it provides one of the most exciting models for living.’ Wanneer we creatief bezig zijn hebben we het gevoel intensiever en meer voluit te leven. De uitkomst van het creatieve proces is daarbij niet eens van belang: ‘zelfs zonder succes putten creatieve personen plezier uit een goed uitgevoerde taak. Leren om het leren loont’ – zelf wanneer het niet tot een maatschappelijk toepasbaar resultaat leidt. Voorbeeld is een autonoom kunstenaar, die puur uit gaat wat hem ingeeft om te creëren, zonder dat er vraag naar is. En is daarmee een bron van inspiratie voor anderen.
De conclusie is dat bij organisaties en bedrijven heel veel creatief talent zit dat niet wordt gebruikt. Deze creativiteit zit in het DNA van het personeel en is noodzakelijk voor bedrijven in de nieuwe economie met andere behoeften aan producten en diensten, meer duurzame oplossingen, meer gericht op kwaliteit van leven én van de aarde. Werknemers zijn zich steeds meer bewust hiervan.
Creativiteit behoort daarom de belangrijkste waarde in ieder bedrijf te zijn omdat het van nature genesteld zit in het DNA.
Voor middelmatigheid en standaard functieprofielen is geen plaats meer. Bij vastomlijnde taken is er geen prikkel om creativiteit te ontwikkelen. Creatieve medewerkers denken na over hun situatie, spelen in op veranderingen en zijn mobiel. Als hun baan op het spel komt, hebben ze al lang bedacht wat de volgende stap is.
Wat zijn de kenmerken van een creatief persoon?
Herken jij je in de meeste kenmerken? Zie je jezelf als creatief persoon en kun je je creativiteit voldoende kwijt in je werk? Wordt jouw creativiteit gezien door leidinggevenden en collega’s? Vragen die je jezelf en je leidinggevende kunt stellen.
Combineer je bovenstaande kenmerken met:
dan ben je volgens headhunter Ralf Knegtmans (Toptalent, 9 universele criteria) een TOP talent.
Nu zou ik graag jouw ervaringen lezen in het commentaarveld hieronder? Ken jij bedrijven die ruim aandacht geven aan de creatieve inzet van medewerkers? Kunnen mensen er bijvoorbeeld 20% van hun werktijd vrij creëren aan ideeën, zonder direct met een business case te moeten laten zien dat het op gaat leveren. Bestaan deze organisaties?
Kun jij al je creatieve ideeën kwijt in het werk dat je doet? Overweeg jij een switch of ondernemerschap omdat je je potentieel aan talent en ideeën wilt gaan inzetten? Stuur me dan een persoonlijk bericht. 29 juni 2017 verscheen mijn boek ‘Van werknemer naar ondernemer’, een boek over ondernemerschap voor (ex-)werknemers, freelancers, startende ondernemers. Jouw verhaal kan goede input zijn voor presentaties en trainingen. Ik beloon je met persoonlijke tips.
Wil je meer blogartikelen lezen, schrijf je dan links boven op deze pagina in voor de volgende artikelen en nieuws over ondernemerschap en trainingen.
Als je hieronder reageert en je naam en e-mailadres invult, hoef je niet te registreren. Klik daarna op ‘meld je aan als gast’. Je e-mailadres wordt nergens getoond. Reageren betekent kwalitatieve zichtbaarheid voor andere ondernemers of klanten!
Op jouw creativiteit!
Leni Minderhoud
Meld je aan voor nieuwe blogartikelen, de agenda en ander nieuws.
Aanmelden Nieuwsbrief
